31.5.13

Περί στράτευσης και άλλων δαιμονίων



















Κυκλοφόρησε προ λίγου καιρού το νέο ιντερνετικό περιοδικό Χρόνος. Με αφορμή την έναρξη της κυκλοφορίας του, η Μικέλα Χαρτουλάρη, αρχισυντάκτρια του περιοδικού, έδωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στην Ιωάννα Μεϊτάνη και στον Στρατή Μπουρνάζο των «Ενθεμάτων». Ανάμεσα στα πολλά ενδιαφέροντα για τα οποία γίνεται λόγος σ’ αυτή τη συνέντευξη, τίθεται και το ζήτημα της στράτευσης των λογοτεχνικών περιοδικών. Συγκεκριμένα, μιλώντας για τα περιοδικά Athens Review of Books και BooksJournal, η Χαρτουλάρη λέει: «Το πρόβλημα δεν είναι, για μένα, αυτή καθαυτή η –προφανής– στράτευσή τους. Δεν πρέπει να είμαστε ουδέτεροι, στρογγυλοί. Μέσα στην υποκειμενικότητά μας όμως, μπορούμε να είμαστε έγκυροι. Εδώ ακριβώς θεωρώ ότι εντοπίζεται το πρόβλημα, καθώς η στράτευσή τους, που συχνά φτάνει στην εμπάθεια, έχει άμεση επίπτωση στην ποιότητα. Και επιπλέον καθιστά την αρθρογραφία τους απολύτως προβλέψιμη και την επιχειρηματολογία τους αδύνατη.»

24.5.13

Η Κόρη της Αβύσσου


Αχτύπητη κι ωραία πάνω στη Γιαμάχα της
κόβει το κρύσταλλο της νύχτας σαν διαμάντι
στην όψη της χορεύουν φλόγες
από την Κόλαση του Δάντη.

17.5.13

Ο κοινός τόπος της πόλεως


Η πόλη, όπως εξελίχθηκε σήμερα, αποτελεί γέννημα του δυτικού πολιτισμού και από την αρχαιότητα ακόμη κυψέλη της δημοκρατίας. Δεν είναι απλώς το χτισμένο τοπίο αλλά εκεί όπου όλα συμβαίνουν, όπου όλοι συνυπάρχουν και μπορούν, έχουν το δικαίωμα (φυσικά  και την υποχρέωση) να αποφασίζουν για τα κοινά, όπως συνέβαινε στην αθηναϊκή δημοκρατία τον 5ο π.Χ. αιώνα. […] Λέμε ότι στην τέχνη πρέπει να αποφεύγονται οι κοινοτοπίες. Τι άλλο, εντούτοις,  είναι μια πόλη από αυτό ακριβώς: έναν κοινό τόπο;  Και πάνω στη λογική των κοινών τόπων δεν βασίστηκαν τα μεγάλα έργα;

10.5.13

Η βία του βλέμματος

Ένα απ’ τα ωραιότερα έργα του Ε. Χ. Γονατά είναι αναμφίβολα η «Άνοιξη» (Το βάραθρο, Στιγμή, Αθήνα 2006, σελ. 37-38):

3.5.13

Η νοσταλγική φαντασία του Τόλκιν



















Ο Μιχάλης Νικολακάκης έγραψε ένα εξαιρετικό κείμενο με τίτλο «Η πολιτικοποιημένη φαντασία του J. R. R. Tolkien» (το κείμενο εδώ και μια συζήτηση που προκλήθηκε απ’ αυτό εδώ). Σε αυτό δείχνει με πειστικότητα πως το έργο του Τόλκιν αποτελεί, εκτός από ένα σπουδαίο αισθητικά δημιούργημα, και μια κοινωνικοπολιτική αλληγορία. Η φανταστική κοινωνία του Άρχοντα των δακτυλιδιών είναι μια φιλελεύθερη ουτοπία, στην οποία όμως ανιχνεύεται η έντονη νοσταλγία του συγγραφέα για τη μεσαιωνική τάξη. Είναι, στην πραγματικότητα, μια φιλελεύθερη-συντηρητική ουτοπία, μια κοινωνία στην οποία όλοι έχουν μια σταθερή θέση: «Τα ξωτικά, φυλή υπό εξαφάνιση από τη Μέση Γη, με μορφές τέχνης και γνώσεις ανώτερες από κάθε άλλη, παραπέμπουν σε ένα εξιδανικευμένο απόηχο της αριστοκρατίας. Οι άνθρωποι είναι οι αστοί, τα υποκείμενα της αστικής κοινωνίας που συνιστούν το “μέλλον” και ταυτόχρονα είναι πιο ευεπίφορα στην διαφθορά και την παρέκκλιση από τον καταστατικά προσδιορισμένο ρόλο τους. Οι Νάνοι είναι μια μεταφορική εικόνα του κόσμου της βιομηχανικής εργασίας, μια υπενθύμιση του κινδύνου του “ορυχείου” και των υπερβολών που προκαλεί η φιλοδοξία της κοινότητάς του. Τέλος, τα Χόμπιτ, φυλή με κεντρικό ρόλο στις ιστορίες του Τόλκιν και περιθωριακό ρόλο στον κόσμο του, είναι το έσχατο καταφύγιο της ιδέας γύρω από τον επαπειλούμενο αγροτικό κόσμο.»